«Barlıǵın bilgim keledi» klubındaǵı materiallar ««Jetkinshek» gazetasın transformaciya etiw arqalı jańa kontentlerdi jaratıw» joybarı sheńberinde járiyalanbaqta.
Qaraqalpaq ádebiyatında balalar ádebiyatınıń ornı girewli. Ádebiyatı óziniń 100 tomlıq folklorı menen maqtana aladı. Sol tomlarda xalıq awzınan dórelgen balalar ushın qosıqlar, jańıltpashlar, naqıl-maqallar, jumbaqlar, balalar oyınları, ertekler, dástanlar bar. Derlik olardıń kópshiligin siz, balalar yadtan bilesiz. Ádebiyatımızda balalar ushın qosıqlar, shıǵarmalar dóretip atırǵan insanlar júdá kóp. Demek, klubımızdıń búgingi sanında házirgi waqıtta balalar ushın qálem terbetip atırǵan shayırlar hám olardıń dóretiwshiligi menen sizlerdi jaqınnan tanıstıramız.
Kóbeysin Ernazarov
Ol 1944-jılı 5-fevralda Qońırat rayonında tuwılǵan. Qaraqalpaq Mámleketlik Pedagogikalıq institutınıń tariyx, qaraqalpaq tili hám ádebiyatı fakultetin tamamlaǵan. Kóbeysin Ernazarov házirgi waqıtta redakciyamızǵa jiyi-jiyi kelip turadı. Óziniń balalarǵa arnap jazǵan qosıqların ákeledi, jas áwladlar arasında kitapqumarlıq mádeniyatın arttırıw boyınsha ózi islegen mektepte bir qansha unamlı ilajlardı ámelge asırdı. Jazıwshınıń “Bosaǵa” (1985), “Muzalar dúnyası” (1988), “Jaqsılıq hám jamanlıq haqqında ertek” (1990), “Keshki saat altıdan keyin” (1996), “Adaq qalasın izlep” (1997), “Doslıq haqqında ápsana” (2017) hám basqa da toplamları baspadan shıqtı.
Kóbeysin Ernazarov Qaraqalpaqstan Respublikası Berdaq atındaǵı mámleketlik sıylıqtıń laureatı (1993).1999-jıldan Jazıwshılar awqamınıń aǵzası.
Úsh erinshek
-Kim jaqsı kóredi,
Máyekti?-desem
Burın qol kóterer,
Genjetay Ásen.
-Qaysı biriń jeysiz,
Qızıl almanı?-
Desem aldı menen,
Keler pármanım.
Qaysıńa bereyin,
-Shıqqan qıyardı?-
“Bir ózime” deydi,
Murat uyalmay.
-Qaysıńız salasız,
Tawıqqa jemdi?!
Ses bermes qulaqtan,
Qalǵanday demde.
-Qay biriń qıyarǵa,
Suwdı ashasız?-
Desem birim-birim,
Úyden qashadı.
Oylap kórsem bular,
Tayınǵa tanıq,
Úsh erinshek bolıw,
Qáwpi bar anıq.
Yaqıpbay Ájimov
Bul shayırdı bizlerdiń gazeta oqıwshılarımız júdá jaqsı tanıydı. Ol házirgi waqıtta da “Jetkinshek” gazetasında ádebiy másláhátshi bolıp islep atır. Onıń qaraqalpaq ádebiyatında balalar ushın jazǵan shıǵarmaları, qosıqları júdá kóp hám balalar onı súyip oqıydı. Shayır 1955-jılı Kegeyli rayonınıń “Jalpaq jap” awılında dúnyaǵa keldi. Nókis Mámleketlik Universitetiniń qaraqalpaq tili hám ádebiyatı fakultetin tamamlaǵan. Onıń “Quyash sónbeydi”, “Men súyemen gúllerdi”, “Aqquwlar atawı”, “Bar ekende joq eken”, “Erkebaydı erke demeń”, “Eshkiniń nege saqalı bar?” hám basqa da bir qatar kitapları bar. Ol Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Jazıwshılar Awqamı aǵzası hám “Qaraqalpaqstanǵa miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri” ataǵı iyesi. Ol awdarmashı sıpatında bir qatar orıs hám ózbek ádebiyatı wákilleri shıǵarmaların qaraqalpaq tiline awdardı.
Qayda aydıń jartısı?
Ótkirbay hám Ótebay,
Barıp turǵan ójet-ay!
Túnde shıǵıp dalaǵa,
Ójetlesse bola ma-ay?
Ótkirbay ayttı: -Ay nege,
Pútin emes, ayt qáne?
Qaraqshılar ońbaǵan,
Jartısın onıń urlaǵan.
Dápindi ol: -Hásseniy!…
Taptıń aldar balanı!
Aspandaǵı nárseni,
Kimler urlay aladı?!
Dálilleydi atam da,
Isenbeseń sorashı,
Ayttı bar dep aspanda,
Bir emes, “Jeti qaraqshı”.
Shiyrin Atamuratova
Bul shayır apańız da redakciyamızǵa jiyi-jiyi kelip, balalar ushın bazarlıǵın, óziniń jazǵan qosıqların usınıp turadı. Ol da tınıp-tınshımaytuǵın shayırlardıń biri. Ol Qaraqalpaq Mámleketlik Pedinstitutınıń fizika matematika fakultetin tabıslı tamamlaǵan. Shayırdıń qosıqları 1970-jıldan baslap járiyalana baslaǵan. Shiyrin Atamuratovanıń házirge shekem «Átkónshek» (1978), «Sawǵa» (1981), «Shadlıq» (1984), «Pıshıǵım» (2011), «Sálem mektep» (2012), «Shińkildesken balalar» (2013) hám basqa da balalar ushın toplamları basılıp shıqtı. 1983-jıldan Jazıwshılar awqamı aǵzası.
Ana tili
Usı tilde shúldirlep,
Sóylewge men asıqtım.
Usı tilde gúbirlep,
Erteklerge qızıqtım.
Usı tilde apamnıń
Háyyiwine buyıqtım,
Usı tilde atamnıń,
Gúrrińine qunıqtım.
Ana tilim shadlıǵım,
Kewilimniń gúlleri,
Ana tilim-baylıǵım,
Sózi-onıń túrleri.
Klubqa náwbetshilik etken: I.XOJAMURATOVA
